✅ บทความนี้ได้รับการตรวจสอบแล้ว

KEY POINTS:

• คีลอยด์ คือรอยแผลเป็นชนิดหนึ่งที่มักไม่สร้างความเจ็บปวดหรือปัญหาสุขภาพ แต่สร้างความไม่มั่นใจให้กับใครหลายคน โดยเฉพาะคีลอยด์ที่เกิดขึ้นนอกร่มผ้าและมีขนาดใหญ่
  
  
• คีลอยด์เป็นแผลเป็นนูนแข็งที่มีขนาดใหญ่กว่าแผลต้นเหตุ และสามารถขยายใหญ่มากขึ้นเรื่อยๆ ผิวบริเวณที่เป็นคีลอยด์จะมีความมันเงา เป็นสีชมพูอมแดง หรือเป็นสีผิวหนังที่เข้มกว่าปกติ โดยทั่วไปจะไม่ทำให้เจ็บหรือปวด แต่ในบางกรณีแผลเป็นคีลอยด์ก็ทำให้เจ็บ แสบร้อน หรือคันบริเวณแผลได้
  
  
• ถึงแม้คีลอยด์จะไม่อาจรักษาให้หายอย่างถาวรได้ แต่เทคนิคการรักษาด้วยวิธีต่างๆ ในปัจจุบันก็ช่วยให้คีลอยด์เล็กลงได้ เช่น การใช้ซิลิโคน การฉีดสเตียรอยด์ การผ่าตัด รวมถึงการเลเซอร์ หรือการจี้เย็น

Table of Contents
คีลอยด์คืออะไร?
สาเหตุของการเกิดคีลอยด์
ลักษณะของแผลคีลอยด์
การรักษารอยแผลคีลอยด์
ยารักษาคีลอยด์
ดูแลตนเองอย่างไรเมื่อมีรอยแผลคีลอยด์
วิธีป้องกันไม่ให้เกิดแผลคีลอยด์
คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับแผลคีลอยด์

คีลอยด์คืออะไร?

คีลอยด์ (Keloid) คือ แผลเป็นชนิดหนึ่งที่มีขนาดใหญ่กว่าแผลที่เป็นต้นเหตุ โดยมีลักษณะเป็นเนื้อนูนแข็งสีชมพู สีแดง หรืออาจจะมีสีเนื้อเข้มกว่าผิวหนัง อันเกิดจากกระบวนการสมานแผลของผิวหนังที่ผิดปกติ โดยแผลที่ทำให้เกิดคีลอยด์มักจะเป็นแผลที่ลึกถึงชั้นหนังแท้

บริเวณที่พบคีลอยด์ได้บ่อยคือ หน้าอก หัวไหล่ ใบหน้า ติ่งหูที่ผ่านการเจาะหู หรือตามข้อศอกและหัวเข่า แต่ก็สามารถเกิดขึ้นได้ทุกส่วนของผิวหนังบนร่างกายที่มีแผลลึกและใหญ่เช่นกัน

ปัจจุบันยังไม่มีวิธีไหนที่สามารถรักษาคีลอยด์ให้หายถาวรได้ มีแต่วิธีที่ทำให้คีลอยด์มีขนาดเล็กลงและกลมกลืนกับผิวหนังให้มากที่สุด หลังจากรักษาแล้วก็มีโอกาสกลับมาเป็นได้ใหม่อีกด้วย และในช่วงวัยรุ่นมีโอกาสเป็นคีลอยด์ได้มากกว่าวัยสูงอายุ

สาเหตุของการเกิดคีลอยด์

แผลเป็นคีลอยด์มีสาเหตุมาจากความผิดปกติของเนื้อเยื่อบนชั้นผิวหนังที่ผลิตคอลลาเจนขึ้นมาสมานบาดแผลมากเกินไป ทำให้เกิดก้อนเนื้อนูน หากก้อนนูนมีขนาดเท่ากับรอยแผลจะเรียกว่า Hypertrophic Scar แต่ถ้าก้อนนูนขยายใหญ่กว่าบาดแผลจึงจะเรียกว่า Keloid

แผลคีลอยด์มักจะเกิดขึ้นจากบาดแผลที่ลึกและใหญ่ เช่น แผลผ่าตัด แผลที่เกิดจากของมีคมบาด แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก แผลจากอุบัติเหตุ แผลจากการเป็นอีสุกอีใส แผลจากสิว แผลจากการรับวัคซีน รวมถึงแผลจากการเจาะหูและการสัก

ผู้หญิงและผู้ชายมีโอกาสเกิดแผลคีลอยด์ได้เท่าๆ กัน แต่ผู้ที่มีผิวสีเข้มมีแนวโน้มที่จะเกิดคีลอยด์ได้มากกว่าผู้ที่มีผิวสว่าง นอกจากนี้ยังมีกลุ่มคนที่สามารถเกิดแผลคีลอยด์ได้ง่ายขึ้นคือ คนเอเชีย คนละติน ผู้หญิงตั้งครรภ์ ผู้ที่มีอายุน้อยกว่า 30 ปี ผู้ที่มีคนในครอบครัวเป็นแผลคีลอยด์

ลักษณะของแผลคีลอยด์

แผลคีลอยด์มีลักษณะเป็นก้อนเนื้อแข็งนูน มีความเงา และไม่มีขน เกิดขึ้นหลังจากที่แผลหายแล้วประมาณ 3 เดือนขึ้นไป สีของคีลอยด์อาจจะมีสีเนื้อเข้ม สีแดง สีชมพู หรือสีเดียวกันกับผิวหนังก็ได้ และจะขยายใหญ่กว่าขนาดแผลเดิม

เมื่อเกิดคีลอยด์ส่วนใหญ่ไม่ทำให้รู้สึกเจ็บ แต่สำหรับบางคนอาจมีอาการเจ็บ แสบร้อน หรือคันบริเวณแผลได้ ซึ่งไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย แต่จะทำให้รู้สึกไม่สบายตัวโดยเฉพาะเมื่อเสื้อผ้าไปสัมผัสโดน รวมถึงส่งผลต่อความมั่นใจของผู้ที่มีคีลอยด์ ในกรณีที่แผลเป็นมีขนาดใหญ่และอยู่นอกบริเวณร่มผ้า

การรักษารอยแผลคีลอยด์

การรักษารอยแผลคีลอยด์ในปัจจุบัน มีหลากหลายวิธีที่จะช่วยลดขนาดแผลเป็นคีลอยด์ให้เล็กลงได้ ส่วนใหญ่แพทย์จะใช้วิธีรักษาคีลอยด์อย่างน้อย 2 วิธีร่วมกัน อย่างไรก็ตามการรักษาขึ้นอยู่กับลักษณะแผลคีลอยด์ด้วย แพทย์จะพิจารณาวิธีรักษาที่ดีที่สุดตามความเหมาะสม โดยมีรายละเอียด ดังนี้

• รักษาคีลอยด์ด้วยการนวด: วิธีการแรกเริ่มในการรักษาคีลอยด์ที่สามารถรักษาได้จากที่บ้าน โดยการนวดด้วยนิ้วโป้งเบา ๆ รอบ ๆ คีลอยด์ พร้อมกับทาผลิตภัณฑ์รักษาแผลเป็นคีลอยด์ไปด้วยพร้อมกัน จนกว่าจะจางลง
  
  
• รักษาคีลอยด์ด้วยซิลิโคน: ด้วยคุณสมบัติที่อ่อนนุ่มของซิลิโคน ทำให้คีลอยด์ยุบตัวง่ายขึ้น พร้อมทั้งช่วยลดการสร้างคอลลาเจนรอบแผลให้น้อยลง และยังลดอาการคันและระคายเคืองได้ มักใช้หลังจากแผลหายดีแล้วประมาณ 7 วันใช้ต่อเนื่องประมาณ 3 เดือนขึ้นไป ปัจจุบันใช้ซิลิโคนรักษาคีลอยด์ 2 รูปแบบ คือ แผ่นซิลิโคน และเจลซิลิโคน
  
  
• รักษาคีลอยด์ด้วยวิธีฉีดยาสเตียรอยด์: โดยในทางการแพทย์ สเตียรอยด์คือ คอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroid) ซึ่งเป็นสารสังเคราะห์เลียนแบบสารสเตียรอยด์ที่ร่างกายผลิตขึ้น วิธีนี้แพทย์จะใช้ไตรแอมซิโนโลน (Triamcinolone) ซึ่งเป็นหนึ่งในกลุ่มคอร์ติโคสเตียลอยด์ ฉีดเข้าไปตรงบริเวณแผลคีลอยด์ทุกๆ 4-6 สัปดาห์ จะช่วยให้คีลอยด์นุ่มและเล็กลงได้
  
  
• รักษาคีลอยด์ด้วยการผ่าตัด: ตัวเลือกสุดท้ายของการรักษาคีลอยด์ โดยการผ่าตัดคีลอยด์สามารถผ่าออกแค่บางส่วนเพื่อลดขนาดหรือผ่าตัดออกทั้งชิ้น ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ และจะต้องใช้วิธีอื่นข้างต้นรักษาร่วมด้วย เพื่อป้องกันไม่ให้กลับมาเป็นแผลคีลอยด์ซ้ำเดิมอีก ไม่ว่าจะเป็นการฉีดยาสเตียรอยด์ หรือการแปะแผ่นซิลิโคน

นอกจากวิธีการรักษาตามข้างต้นแล้ว ยังมีวิธีการรักษาอื่น ๆ ที่ช่วยเสริมให้คีลอยด์มีสภาพผิวและสีกลมกลืนกับผิวหนังมากขึ้น เช่น การเลเซอร์ การจี้เย็น รวมถึงการฉายรังสี

ยารักษาคีลอยด์

ยารักษาที่นิยมใช้กันทั่วไปส่วนใหญ่จะเป็นยาทาภายนอก ซึ่งส่วนใหญ่จะมีสรรพคุณช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้คีลอยด์อ่อนนุ่ม และช่วยลดความนูนของคีลอยด์ลง ยาทารักษาคีลอยด์มีรายละเอียดดังนี้

• Hydrogel Cream: มีส่วนประกอบของซิลิโคน ช่วยให้คีลอยด์อ่อนนุ่มและแบนราบได้
  
  
• Onion Extract Gel: เป็นเจลสกัดจากหัวหอม มีสรรพคุณช่วยช่วยลดความนูนของคีลอยด์ และทำให้คีลอยด์อ่อนนุ่ม
  
  
• Imiquimod 5% Cream: ใช้รักษาบาดแผลหลังการผ่าตัด ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการสมานบาดแผลและป้องกันไม่ให้เกิดคีลอยด์ซ้ำอีก อย่างยี่ห้อ Aldara® ซึ่งเป็นยาที่ใช้รักษาหูดหงอนไก่
  
  
• ยารักษาคีลอยด์ชนิดอื่นๆ: เช่น 5-Fluorouracil (5-FU), TGF-beta 3, กรดเรติโนอิก (Retinoic Acid)

ดูแลตนเองอย่างไรเมื่อมีรอยแผลคีลอยด์

Do

• หมั่นทายา หรือใช้ซิลิโคน เพื่อรักษาคีลอยด์ให้จางลงอย่างสม่ำเสมอ
• ควรดูแลรักษาความสะอาดของแผลอยู่เสมอ
• ดูแลสุขภาพโดยรวมของตัวเองทั้งการรับประทานอาหาร การพักผ่อน สภาพจิตใจ

Don’t

• ไม่ควรเจาะหูหรือสักในระหว่างที่กำลังมีแผลคีลอยด์
• งดการบีบสิว หรือกดสิว
• หลีกเลี่ยงการทำศัลยกรรมความงามต่างๆ
• ห้ามแคะ แกะ เกาะ จิก กด ถู หรือลูบตรงบริเวณแผลคีลอยด์ เพราะจะทำให้คีลอยด์ขยายตัวได้
• หลีกเลี่ยงสารต่างๆ ที่ทำให้รู้สึกระคายเคืองต่อผิวหนัง เช่น เหงื่อ น้ำหอม น้ำมัน สเปรย์ฉีดผม ฯลฯ
• งดสูบบุหรี่ในช่วงที่กำลังรักษาคีลอยด์

วิธีป้องกันไม่ให้เกิดแผลคีลอยด์

นอกจากการป้องกันไม่เกิดการบาดเจ็บของผิวหนัง ทั้งงดสัก งดทำศัลยกรรม งดบีบสิว งดแกะเกาผิวหนังแล้ว แต่หลายครั้งก็ไม่สามารถเลี่ยงได้ ดังนั้นสิ่งสำคัญคือการดูแลแผลเมื่อเกิดบาดแผล เป็นวิธีป้องกันการเกิดแผลเป็นคีลอยด์ได้ดีที่สุด สามารถทำได้ดังนี้

• ทำความสะอาดบาดแผลด้วยน้ำเกลือ
• ปิดแผลด้วยผ้าก๊อซ
• พยายามทำให้แผลแห้ง ไม่เปียกน้ำหรือสัมผัสสิ่งสกปรก
• ห้ามแกะ แคะ เกาแผล
• สำหรับแผลตุ่มน้ำ ห้ามเจาะตุ่มน้ำควรปล่อยให้แผลหายเอง
• หลังจากแผลหายดีแล้ว ให้เริ่มใช้เจลซิลิโคนทาแผลหรือครีมที่มีสารสกัดหัวหอม

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับแผลคีลอยด์

1. คีลอยด์จากสิวเกิดขึ้นได้ยังไง? รักษาหายไหม?

รอยแผลจากสิวก็สามารถสร้างคีลอยด์ได้เช่นกัน โดยกระบวนการเกิดคีลอยด์จากสิวเหมือนกับแผลคีลอยด์ในจุดอื่นๆ ของร่างกาย โดยเมื่อแผลที่เกิดจากสิวเข้าสู่การฟื้นฟูตัวเอง จะมีการผลิตคอลลาเจนและการสร้างเนื้อเยื่อใหม่เพื่อสมานแผล แต่หากผิวบริเวณนั้นสร้างเนื้อเยื่อมากเกินไปก็จะทำให้เกิดเป็นคีลอยด์ได้ สามารถรักษาได้ด้วยการใช้ซิลิโคน ใช้ยาทา การฉีดยาสเตียรอยด์ และวิธีอื่นๆ ตามดุลยพินิจของแพทย์

2. คีลอยด์จากการเจาะหูรักษาหายไหม?

ถ้ารีบเข้ารับการรักษาจากแพทย์ผิวหนังตั้งแต่เริ่มเกิดคีลอยด์ พร้อมกับการดูแลแผลคีลอยด์เป็นอย่างดีและสม่ำเสมอ มีโอกาสที่คีลอยด์จากการเจาะหูจะมีขนาดเล็กลงได้ แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นคีลอยด์เป็นลักษณะของแผลเป็นที่มีโอกาสเกิดซ้ำได้สูง

3. ผ่าคีลอยด์ใช้สิทธิ์ประกันสังคมได้ไหม?

ไม่ได้ เนื่องจากการรักษาคีลอยด์ถือว่าเป็นการรักษาเพื่อความสวยงาม จึงไม่เข้าข่ายการใช้สิทธิประกันสังคมเพื่อการรักษาโรค

4. แผ่นแปะคีลอยด์ทำให้คีลอยด์ยุบจริงไหม?

แผ่นแปะคีลอยด์ที่เป็นแผ่นซิลิโคน จะช่วยให้คีลอยด์อ่อนตัวลงและยุบตัวลงได้ แต่จะต้องใช้อย่างน้อย 2-3 เดือนขึ้นไป และแปะไว้อย่างน้อย 12 ชั่วโมงต่อวัน

5. ต้องฉีดคีลอยด์กี่ครั้งถึงจะหาย?

การฉีดคีลอยด์ คือการฉีดคอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroid) เข้าไปในผิวหนังแท้ตรงบริเวณที่เกิดคีลอยด์ จะต้องอาศัยการฉีดสารเข้าไปซ้ำๆ ทุก 4-6 เดือน ก็จะทำให้แผลคีลอยด์แบนราบลง จำนวนครั้งหรือระยะเวลาในการรักษาจะขึ้นอยู่กับการตอบสนองของแต่ละคน

✅ ตรวจสอบข้อมูลโดย

พญ. ชัญญา สื่อวีระชัย (ตจแพทย์)
โรงพยาบาลลาดพร้าว
ว.ว. สาขาตจวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
พ.บ. คณะแพทยศาสตร์ รพ. รามาธิบดี
ปรึกษาคุณหมอผ่านแอป Raksa

แหล่งข้อมูล

• Angela Palmer and Casey Gallagher. (2020). Types of Acne Scars and How to Treat Them. https://www.verywellhealth.com/types-of-acne-scars-15812
• Catherine Hannan and Jennifer Berry. (2017). How do you get rid of keloids?. https://www.medicalnewstoday.com/articles/319900#medical-treatments
• Cynthia Cobb and Rachel Nall. (2019). Everything You Need to Know About Keloid Scars. https://www.healthline.com/health/keloids
• Debra Rose Wilson and Hana Ames. (2021). Does vitamin E diminish scars?. https://www.medicalnewstoday.com/articles/vitamin-e-for-scars
• Karen L. Hudson and Rachel Nazarian. (2020). What is (And What Isn’t) a Keloid. https://www.byrdie.com/what-is-and-what-isnt-a-keloid-3189145
• National Health Service. (2019). Keloid Scars. https://www.nhs.uk/live-well/healthy-body/keloid-scars/
• Tyler Szelinski. (2021). Steroid Injections for Raised Scars : What You Need to Know. https://www.biodermis.com/blogs/biodermis-blog/steroid-injections-for-raised-scars-what-you-need-to-know-biodermis-com
• ธัมม์ทิวัตถ์ นรารัตน์วันชัย. (n.d.). คีลอยด์. http://anti-aging.mfu.ac.th/admin/uploadCMS/research/XRWed10620.pdf
• นภารัตน์ จิระวัฒนผลิน. (2020). เจาะหูเพื่อความปัง ระวังพังเพราะคีลอยด์. https://www.phyathai.com/article_detail/3360/th/เจาะหูเพราะความปัง_ระวังพังเพราะคีลอยด์
• ปิยะมาศ สิงห์วาหะนนท์. (2021). บอกลา แผลคีลอยด์ โดยไม่ทิ้งร่องรอยของความเจ็บปวด. https://www.phyathai.com/article_detail/3538/th/บอกลาแผลคีลอยด์โดยไม่ทิ้งร่องรอยของความเจ็บปวด
• มาริษา พงศ์พฤฒิพันธ์. (2020). วิธีรักษาแผลเป็นนูนชนิดดีลอยด์. https://chulalongkornhospital.go.th/kcmh/line/วิธีรักษาแผลนูนชนิดคีลอยด์
• วิรัตน์ ทองรอด. (2016). การดูแลและรักษาแผลเป็น. https://pharmacy.hcu.ac.th/upload/files/CPE%20HCU/2559/Scar%20Treatments.pdf
• สุพจน์ ฉัตรทินกร. (2014). แนวทางการรักษาแผลเป็นคีลอยด์ในปัจจุบัน. https://www.thaiscience.info/journals/Article/SRMJ/10967837.pdf